Door Anthon Meijssen
‘Wij staan voor de omwonenden die zich niet gehoord voelen.’
Woensdagmiddag 13 oktober 2021 vond de kleine excursie plaats langs enkele van de windturbineparken, georganiseerd door Anthon Meijssen van de St. Oldambtwind-molenvrij, Jan Wierenga van Burgerinitiatief Zuidelijk Dorpen en Cees Stolk van de St. Landschap Oldambt.
Het idee achter dit initiatief was het besef dat het goed en zinvol kan zijn als we met eigen ogen aanschouwen wat het betekent om deze grote energie-opwekkings-machines in je leefomgeving te hebben. De papieren werkelijkheid en de eigen ervaring zijn twee geheel verschillende grootheden. Bovendien biedt het de gelegenheid om tijdens de reis informatie uit te wisselen.
De drie genoemde organisaties, zijn natuurlijk niet tegen duurzame energie, waar ze wél tegen ageren is het ongebreidelde teveel aan windturbines, vooral op plaatsen binnen ons woongebied waar mensen en dieren er overlast van hebben, met al weer nieuwe plannen voor volgende windparken. Er lijkt geen einde aan te komen! Ja, wanneer stopt het? Anthon Meijssen van St. Oldambtwindmolenvrij hield tijdens zijn welkomstwoord de bestuurders het volgende voor:
“Wij staan, net als U, voor de natuur, die geen stem heeft en, wij staan, net als u, voor de omwonenden, die zich niet gehoord voelen. Waarom doen we het eigenlijk niet samen? Ook wij realiseren ons, net als u, dat we voor de grootste klimaatcrisis ooit staan met onzekere, maar verstrekkende, gevolgen voor onze toekomst. Het dramatische IPCC-rapport van augustus 2021 liegt er niet om! Daar moeten we in gezamenlijkheid een antwoord op vinden. Waar het aan schort is die ‘gezamenlijkheid’ omdat bestuurders en initiatiefnemers, in hun enthousiasme en voortvarendheid, maar al te gemakkelijk de burger vergeten. Dat is helaas het paard achter de wagen spannen. Het werkt averechts. Wij bestrijden u voor het gerecht en dat schiet niet op. Betrek de burger vroegtijdig bij de plannen en je bent eerder klaar. Met het zo gewonnen vertrouwen, voorkom je rechtszittingen die de zaak alléén maar vertragen. En vertragingen kunnen we ons, gelet op de ernst van de problemen, niet langer veroorloven! Kom, laten we het, in het vervolg, samen doen!”
25 Geïnteresseerden stapten uiteindelijk in de bus, waaronder 7 statenleden en één wethouder (Hans Ronde, Eemsdelta). Halverwege stapte ook gedeputeerde Mirjam Wulfse (ruimtelijke ordening) in. Daarnaast reden er diverse leden van dorpsbelangenorganisaties mee en er was pers in de bus aanwezig om ons reisje te registreren. (Nieuwsuur, DvhN, RTVNoord)
De getoonde interesse van de bestuurders werd zeer gewaardeerd! De eerlijkheid gebied te
zeggen dat we moeite hadden om omwonenden te bewegen hun verhaal te doen. Het is daarbij veelzeggend dat bewoners, die nu al daadwerkelijk last hebben van de effecten van de al geplaatste windturbines, liever niet hun verhaal over slaapgebrek en concentratiestoornissen hier voor u wilden vertellen. Meest opgegeven reden is dat men angst heeft voor de mogelijke persoonlijke nadelige gevolgen. Er leeft onvrede en wantrouwen richting overheden waarbij veel verwezen werd naar de afhandeling van de aardgasbevingen. Kort door de bocht gezegd; onze burgers wantrouwen de overheid, zij vinden dat ze niet gehoord worden. Hoe erg is dat? Kan het iemand wat schelen? Omwonenden van toekomstige windturbineparken verwijzen daarbij veelvuldig naar de informatieavonden, waar men overvallen werd door de plannen en waarbij de plenaire discussie gefragmenteerd en gesmoord werd door informatie-kraampjes. Alles leek al in kannen en kruiken. Men ervaarde het als een mededeling, niet als een discussie. Wat ons betreft zit hier het grootste probleem.
Tijdens de busreis, waarbij Cees Stolk als reisleider fungeerde deden Jan Wierenga (Burgerinitiatief Zuidelijk Dorpen) en een inwoner van Meeden hun verhaal over de mogelijke gevaren van windturbines en de fysieke overlast. Er worden zorgen geuit over de toenemende grootte en hoeveelheid van de windturbines, de geluidshinder, de slagschaduw en de horizonvervuiling. Huisarts Cornelis Pet uit Meeden, die niet aanwezig kon zijn, deed zijn pleidooi over aandacht voor gezondheidsklachten van omwonenden van windturbineparken schriftelijk in een handout, die tijdens de reis werd uitgereikt.
Bij Schaapsbulten stapt het gezelschap de bus uit waarna Janny Kiewiet verhaal doet over haar ervaringen met de windturbines, vrijwel in haar achtertuin. Ze voelt zich niet gehoord en de beloofde compensatie blijft tot heden achterwege. Wat ze wél horen is het geluid van de windturbines dat zich niet laat uitzetten, dag en nacht, tot je er gek van wordt. In het najaar komt daar de slagschaduw bij, waardoor je echt niet meer prettig in je eigen tuin kunt zitten.
Na afloop van de bus-excursie verklaarde Anthon Meijssen en Mirjam Eelssema van St; Oldambtwindmolenvrij aan de journalist van Nieuwsuur: “Bestuurders en burgers leven, onbedoeld, té veel, in een gescheiden wereld, ieder in zijn eigen bubbel. Over het algemeen zijn bestuurders welbespraakt, hoogopgeleid en gemotiveerd het goede te doen voor onze samenleving. We zijn ze er dankbaar voor. De meeste burgers daarentegen zijn meer bescheiden en niet zo welbespraakt. Toch moeten ook zij, als bewoners van de streek, gehoord worden bij plannen die zo ingrijpend zijn als de plaatsing van windturbineparken. Het belang voor de samenleving ligt niet alleen bij de economie, maar ook bij het welzijn van burgers en onze zorg voor de natuur. We moeten het samen doen! Alleen zo komen we verder. Een aandachtspuntje daarbij zijn de bewoners aan de andere kant van de gemeentegrens. Vaak een ‘witte plek’ op de kaart van de bestuurders. Deze omwonenden dienen ook geïnformeerd te worden.
Alle sociaalpsychologische experimenten waarbij bestuurders van meet af aan de tijd namen
om burgers te betrekken bij hun plannen verliepen significant beter én sneller. Daarbij zijn eerlijkheid, transparantie en wat meer geduld en begrip voor elkaar de belangrijkste ingrediënten. Ons voorstel zou zijn: het preferendum, waarin een gekozen panel van gewone burgers, nadenken over en kunnen kiezen uit meerdere beleidsalternatieven. Binnen de structuur van onze dorpsbelangenverenigingen is een burgerpanel een zeer voor de hand liggend idee en goed denkbaar. Daarmee betrek je de bevolking op voorhand bij belangrijke beleidsbeslissingen en bestuurders weten eerder wat er speelt onder de bevolking. Denk eens na over een Gronings burgerpanel en het preferendum. We zouden de eersten in Nederland zijn.
